Page 5 - TULP E-News Letter Vol.5

Cultural History 04
์
ู
ำ
จดหมายข่่าวอิิเล็็กทรอินิิกส์์ มหาวิทยาล็ัยธรรมศาส์ตร์ ศนิยล็าปาง

๋
่
ั
่
กน์ไปุ เชน์ เช�อว่าใน์รื่ะห้ว่างปุที่่�เรื่ามาวัดเรื่าได�น์ำ
�
ที่รื่ายุต่ิดรื่องเที่าออกไปุด�วยุ เรื่าจงต่องน์ำกลัับมาค่น์
่
�
่
็
วัดเพิ�อไม่ให้เปุน์บาปุ แลัะจะมการื่ก่อเจด่ยุที่รื่ายุแลัะ
�
์
่
น์ำตุ่งแบบต่่าง ๆ ช่อข�าวต่อกแลัะดอกไม�มาปุรื่ะดับ
เปุน์พิที่ธบชา แลัะใน์วน์น์ยุังถอเปุน์วน์ครื่อบครื่ัวดวยุ
็
็
ั
ุ
�
ั
้
�
่
่
่
15 เมษายน “วันพญาวัน” ห้รื่อ วน์เถลัิงศก
ั
ั
แปุลัว่า วน์ข�น์ศก เปุ็น์วน์เปุลัยุน์จลัศักรื่าชให้ม ่
ุ
่
่
ั
�
่
่
่
ั
่
ั
การื่ที่�เลั�อน์วน์ข�น์ศกให้ม่มาเปุน์วน์ที่� 3 ถัดจาก
็
่
ั
วน์มห้าสูงกรื่าน์ต่์ก็เพิ่�อให้�ห้มดปุัญห้าว่า การื่ยุ่างข�น์สู ่ ้
่
ั
�
�
่
่
จุดเดิมสูำห้รื่ับต่�น์ปุ๋น์น์เรื่่ยุบรื่อยุด ไมมปุัญห้า
เพิรื่าะอาจม่ปุัญห้าต่ิดพิน์เก่ยุวกับช�วโมง น์าที่ วน์าที่ ่
ิ
่
�
ั
ั
�
่
ยุังไม่ครื่บถวน์สูมบ้รื่ณ์ที่�จะเปุลัยุน์ศก ถาเลั�อน์วน์เถลัิง
่
�
�
ั
่
�
้
�
�
�
ศกห้รื่อวัน์ข�น์จุลัศักรื่าชให้ม่มาเปุ็น์วัน์ที่� 3 กห้มายุความว่าอยุ่างน์อยุดวงอาที่ิต่ยุ์ได�กาวเขาสู่รื่าศให้ม่ไม่น์อยุกว่า 1 องศาแลัว
่
�
็
่
่
่
ุ
ใน์วน์น์่�จะม่การื่ที่ำบุญที่างพิที่ธศาสูน์าต่ั�งแต่่เช�าต่รื่้่ แลัะอที่ิศสู่วน์กุศลัไปุถ่งญาต่ิผู้้�ลั่วงลัับ ห้รื่่อที่่�เรื่่ยุกว่า “ทุานขันข้าว”
ั
ุ
่
�
ช่วงบ่ายุเปุ็น์การื่ไปุสูรื่งน์ำ พิรื่ะพิุที่ธรื่้ปุเจด่ยุ์ รื่ดน์ำดำห้ัว เพิ่�อขอขมาคน์เฒ่าคน์แก่ พิ่อแม่ ครื่อาจารื่ยุ์ ซึ่�งจะเปุ็น์การื่รื่ดน์ำ
�
้
�
็
ิ
�
�
ิ
�
�
่
่
่
�
่
ดำห้ัวแบบลัาน์น์าสูไต่ลั์ คอจะน์ำน์�ำขมน์สูมปุอยุพิรื่อมสู�งของแลัะเครื่่�องสูักการื่ะ ไปุมอบแด่บุคคลัที่�เคารื่พิน์ับถอเพิ�อเปุน์การื่
�
ิ
ขอขมาลัาโที่ษที่่�ได�ลั่วงเกน์ เม่�อผู้้�ให้ญ่ได�รื่ับแลั�ว ที่่าน์จะเอาม่อจุ่มลังไปุใน์น์�ำขมิน์สู�มปุ�อยุมาลั้บศ่รื่ษะแลัะอาจสูลััดผู้้�ที่่�ไปุ
ั
�
่
ดำห้ัวคลั�ายุการื่พิรื่มน์�ำมน์ต่์ พิรื่�อมให้�พิรื่ ซึ่่�งจะแต่กต่่างกับแบบไที่ยุที่่�จะน์ำน์�ำขมิน์สู�มปุ�อยุใสูขน์เลั็ก ๆ ไปุรื่ดม่อผู้้�ให้ญ่
่
ั
ั
ั
�
่
่
่
๋
ั
่
็
่
�
่
่
๋
ั
๋
16 เมษายน “วันป๋ากป๋” วน์ที่สูของปุรื่ะเพิณปุให้มเมอง จดวาเปุน์วน์สูำคญอกวน์ห้น์งใน์เที่ศกาลัปุให้ม ่
�
่
ั
่
�
ถอเปุ็น์วน์แรื่กของปุ โดยุวัน์น์�ชาวลัาน์น์าจะมคต่ิความเช�อว่าต่องกิน์แกงขน์ุน์ ต่ำขน์ุน์ ห้รื่ออาห้ารื่ที่ที่ำจากขน์ุน์ โดยุเช�อว่า
�
่
่
่
่
๋
�
่
�
่
่
์
จะห้น์น์ช่วต่ให้เจรื่ิญกาวห้น์า แลัะช่วงสูายุ ๆ จะที่ำบุญสู่งเครื่าะห้บาน์ สู่งเครื่าะห้ต่ัวต่ามที่มการื่ที่ำน์ายุที่ายุที่ักว่าปุ๋น์ � ่
์
�
�
ุ
�
ิ
�
ั
คน์เกิดวน์ไห้น์ม่เครื่าะห้์ ก็จะพิากน์มาที่่�วัดพิรื่�อมด�วยุดน์จากสูมุมบ�าน์ แลัะเสู่�อผู้�าของผู้้�ที่่�ถ้กที่ายุที่ัก ว่าม่เครื่าะห้์เพิ่�อที่ำ
ั
่�
ิ
พิธ่สูะเดาะเครื่าะห้์ให้�จางห้ายุไปุกับการื่ปุัดเปุาเครื่าะห้์ลังใน์สูะต่วง โดยุสูะต่วงเปุ็น์สู�งของพิ�น์เมองที่ำดวยุไมไผู้่สูาน์แลัะ
�
ิ
่
�
ิ
่
�
ิ
�
่
่
�
กาบกลัวยุแลัะม่วัสูดห้ลัายุอยุ่างบรื่รื่จุภัายุใน์ จัดที่ำข�น์เพิ่�อปุรื่ะกอบพิธกรื่รื่มเพิ่�อเปุ็น์การื่เซึ่น์ไห้วให้�เครื่าะห้์น์น์ห้มดไปุ
ั
�
่
ุ
ิ
่
่
�
้
ั
�
ิ
่
่
ิ
เม�อปุรื่ะกอบพิธ่สูะเดาะเครื่าะห้์เสูรื่็จจะน์ำสูะต่วงไปุที่�งน์อกวัดที่�ง 4 ที่ิศ บางที่�อาจจะมพิธ่สูบชะต่าห้ม่บาน์ แลัะรื่ดน์ำ
ดำห้ัวผู้้�อาวุโสูปุรื่ะจำห้ม้่บ�าน์ ต่อน์ค�ำจะม่การื่บ้ชาเที่่ยุน์สู่บชะต่า เที่่ยุน์สูะเดาะห้์เครื่าะห้์ รื่ับโชคด�วยุ
�
กลัิน์ดอกมะลัิ น์�ำอบไที่ยุ น์�ำขมิน์สู�มปุ�อยุ ที่่�ลัอยุฟิุ้งช่วงปุรื่ะเพิณ่สูงกรื่าน์ต่ลั�าน์น์า แลัะกิจกรื่รื่มต่่าง ๆ ใน์แต่่ลัะ
�
์
่
�
้
่
�
่
�
่
่
�
่
�
่
ั
ั
ิ
ั
วน์ เปุน์เห้มอน์สูายุใยุที่ผู้กพิน์คน์ใน์ครื่อบครื่ัว ญาต่พิน์อง เพิ�อน์ฝุ่ง เพิ�อน์บาน์ มารื่่วมกน์ที่ำกิจกรื่รื่มดที่ที่�งได�สูบสูาน์
ั
้
่
็
วัฒน์ธรื่รื่ม ความเช่�อที่่�สู่บที่อดจากรืุ่่น์สู้่รืุ่่น์ เกิดเปุน์วัฒน์ธรื่รื่มอน์ด่งามที่่�จะช่วยุกลั่อมเกลัาจต่ใจแลัะยุ่ดโยุงเรื่าไว�ด�วยุกน์
ั
ั
ิ
็
็
โดยุความเช่�ออัน์เปุน์เอกลัักษณ์ เปุน์ความงดงามของสูังคม แลัะวัฒน์ธรื่รื่มของชาวลั�าน์น์า แลัะของไที่ยุสู่บไปุ
็
เอกสารอ้างอิง
ั
ั
[1] พิิพิิธภััณฑสูถาน์แห้่งชาต่ิ เช่ยุงให้ม่. (2564). สูวสูด่ปุ๋�ให้ม่เม่องเจ�า. สู่บค�น์ 16 กุมภัาพิน์ธ์ 2566, จาก
https://www.finearts.go.th/chiangmaimuseum/view/26089-%E0%B8%AA%E0%B8%A7%
E0%B8%B1%E0%B8%AA%E0%B8%94%E0%B8%B5%E0%B8%9B%E0%B8%B5%E0%
B9%8B%E0%B9%83%E0%B8%AB%E0%B8%A1%E0%B9%88%E0%B9%80%E0%B8%
A1%E0%B8%B7%E0%B8%AD%E0%B8%87%E0%B9%80%E0%B8%88%E0%B9%89%
E0%B8%B2
ั
�
[2] สูาน์ักงาน์คณะกรื่รื่มการื่วัฒน์ธรื่รื่มแห้่งชาต่ิ. (2529). ความห้มายุของสูงกรื่าน์ต่์. สู่บค�น์ 16 กุมภัาพิน์ธ์ 2566,
จาก https://archive.clib.psu.ac.th/online-exhibition/songkran/page3.html
ภาพป๋ระกอบ
ั
[1] มต่ิชน์สูุดสูปุดาห้์. (2565, 1 - 7 เมษายุน์). ลั�าน์น์าคาเมอง. สู่บค�น์ 16 กุมภัาพิน์ธ์ 2566, จาก สู่บค�น์ 16
่
�
ั
กุมภัาพิน์ธ์ 2566, จาก https://www.matichonweekly.com/column/article_535300
ั