Page 11 - TULP E-Newsletter Vol.8

10 จดหมายข่่าวอิิเล็็กทรอินิิกส์์ มหาวิทยาล็ัยธรรมศาส์ตร์ ศนิยล็าปาง จดหมายข่่าวอิิเล็็กทรอินิิกส์์ มหาวิทยาล็ัยธรรมศาส์ตร์ ศูนิยล็าปาง 11
์
์
ู
ำ
ำ
TULP Health care
TULP Health care
ั
ั
ั
โรคต่ิดต่่อที่างเพศสมพนธิ ์ เริมที่่�อวิย์วิะเพูศิ (Genital herpes) เก่ิดจาก่ก่ารติดเชี่�อ HSV (Herpes Sim-
ั
plex Virus) อาก่ารม่ตุ่มที่่�อวิย์วิะเพูศิแลัะบริเวิณ์ใก่ลั้เค่ย์ง ก่ารติดต่อผ่่าน์ก่ารม่
ู
่
ั
้
ิ
์
�
ั
เพูศิสัมพูัน์ธที่งที่างชี่องคลัอดแลัะที่วิารหน์ก่ สามารถึแพูรก่ระจาย์ได้แม้ผ่ตด
่
่
่
โดย เชี�อย์ังไม่แสดงอาก่าร แลัะโรคน์�สามารถึส่งต่อเชี�อไวิรัสไปย์ังที่ารก่ระหวิ่างก่าร
คุุณอาภาภรณ์ คุูทองกุุล คลัอดบุตรได ้
พยาบาลชำำานาญกุาร TLUP Wellness center
มหาวิิทยาลัยธรรมศาสตร์ ศูนย์ลาปาง ก่ารติดเชี�อ HIV เก่ิดจาก่เชี�อไวิรัสที่�เข้าไปที่ำลัาย์ระบบภัูมคมก่ัน์ใน์ร่างก่าย์
ำ
ิ
้
ุ
่
่
่
�
่
่
็
่
ควิามหลัาก่หลัาย์ที่างเพูศิที่ำให้เร�องของเพูศิก่ลัาย์เปน์เร�องที่ต้องใส่ใจอย์่างมาก่ เพูราะใคร ๆ ก่็อาจเปน์โรคติดต่อที่างเพูศิ สามารถึที่ำให้เก่ิดภัาวิะคมก่น์บก่พูร่องหรอ AIDS ซึ่�งอน์ตราย์ถึึงชีวิิตหาก่ไม่ได ้
็
ุ
่
ั
ึ
่
ั
้
่
ู
้
่
ู
่
ั
่
ได้โดย์ไมร้ตัวิ เน์�องจาก่โรคติดต่อที่างเพูศิมก่ไม่แสดงอาก่าร แม้ผ่คน์บางคน์ที่�แข็งแรงแลัะม่สุขภัาพูด่ก่็อาจติดเชี�อได้โดย์ที่่ � รับก่ารรัก่ษา ก่ารติดต่อที่างเพูศิสัมพูัน์ธ์ ก่ารใชี้เข็มรวิมก่น์ ก่ารได้รับเลั่อดหร่อ
่
ั
็
้
่
ไม่ร้ตวิ เพูราะเหตน์� ก่ารเข้าใจเร�องเพูศิแลัะโรคติดต่อที่างเพูศิเปน์ส�งสำคัญมาก่ใน์ปัจจบน์ เพู�อที่�จะรับรแลัะป้องก่น์ตวิเอง น์�ำเหลั่องผู่้ติดเชี่�อ แลัะสามารถึแพูร่ไปย์ังที่ารก่ได้ขณ์ะตั�งครรภั์แลัะให้น์มบุตร
ิ
่
ุ
่
ู
ั
่
ั
ั
ุ
ู
ั
จาก่ภััย์ที่่�อาจเก่ิดขึน์ก่่อน์ที่่�จะม่ผ่ลัก่ระที่บต่อสุขภัาพูใน์ระย์ะย์าวิ
�
�
่
่
่
็
ึ
่
ก่ารติดเชี�อ HPV เก่ิดเชี�อ HPV เปน์ก่ลัมเชี�อไวิรัสที่มมาก่ก่วิ่า 200 ชีน์ิด ซึ่�ง
่
ุ
่
โรคติดต่อทุางเพิศึสัมพิันธิ์ คืออะไร ? มประมาณ์ 40 ชีน์ิดที่ติดต่อที่างเพูศิสัมพูน์ธ์ บางชีน์ิดเปน์สาเหตุที่ที่ำให้เก่ิด
�
ั
่
�
็
่
่
ั
โรคติดต่อที่างเพูศิสัมพูน์ธ์ STDs (Sexually Transmitted Diseases) หร่อก่ารติดเชี่�อจาก่เพูศิสัมพูน์ธ์ STIs (Sexually หูดหงอน์ไก่่ แลัะบางชีน์ิดเปน์สาเหตุของโรคมะเร็ง อาก่ารที่ำให้เก่ิดก่ารติดเชี่�อ
ั
็
็
Transmitted infections) ค่อก่ลัุ่มโรคที่่�เก่ิดจาก่ก่ารติดต่อผ่่าน์ที่างเพูศิสัมพูน์ธก่ับคน์ที่่�เปน์โรคหร่อคน์ที่่�ติดเชี่�อ ไมวิ่าจะ เน์่�อเย์่�อบผ่วิ แลัะก่่อโรคบริเวิณ์อวิย์วิะเพูศิแลัะที่วิารหน์ก่ที่ั�งใน์ผู่้หญิงแลัะผู่้ชีาย์
ั
์
่
ุ
ั
ั
ิ
็
ั
เปน์ก่ารร่วิมเพูศิที่างชี่องคลัอด ที่างปาก่ หร่อที่างที่วิารหน์ก่ ก่ารติดต่อดวิย์ก่ารสัมผ่ัสเชี่�อโดย์ตรง หร่อก่ารม่เพูศิสัมพูัน์ธ์
้
�
่
้
น์อก่เหน์่อจาก่เพูศิสัมพูัน์ธแลัวิ โรค STDs ย์งสามารถึสงต่อจาก่คน์สู่คน์ด้วิย์ก่ารใชีเขมรวิมก่น์ ก่ารใหเลั่อด แมก่ระที่ังจาก่ ไวิรัสตับอก่เสบบ เก่ิดจาก่ก่ารติดเชี�อไวิรัสตับอก่เสบบ (Hepatitis B Virus)
์
่
้
็
ั
้
้
ั
่
ั
่
ั
่
่
ู
แมสู่ลัก่ใน์ขณ์ะตั�งครรภั์ หร่อขณ์ะคลัอดบุตรได้ อาก่ารผู่้ติดเชี่�ออาจม่ตาเหลั่อง ตวิเหลั่อง ปัสสาวิะเหลั่องเข้ม ปวิดที่้อง คลัน์ไส้
ั
่�
อาเจ่ย์น์ อ่อน์เพูลั่ย์ ก่ารติดต่อสามารถึติดต่อไดที่างเพูศิสัมพูัน์ธ์ แลัะจาก่มารดา
้
โรคติดต่อทุางเพิศึสัมพิันธิ์ ทุพิบบ่อย ม่โรคอะไรบ้าง ? สู่ที่ารก่ใน์ครรภั์
่�
่
่
�
ิ
ิ
่
ิ
่
ซึ่ฟัลัส (Syphilis) เก่ดจาก่ก่ารติดเชีอแบคที่เรย์ อาก่ารแตก่ตางก่ัน์ การป้องกันโรคติดต่อทุางเพิศึสัมพิันธิ ์
ิ
่�
ั
ตามระย์ะของโรค เชีน์ ม่แผ่ลัที่่�อวิย์วิะเพูศิ ม่ผ่น์จุดแดงขึน์ตามตัวิ ม่ไข ้ ก่ารป้องก่ัน์โรคติดต่อที่างเพูศิสัมพูัน์ธ์สามารถึที่ำได้แต่ไม่สามารถึป้องก่ัน์ได้ 100% เน์่�องจาก่บางโรค สามารถึแพูร่เชี�อ
่
�
่
่
ั
้
ม่ต่อมน์ำเหลัองโต ก่ารติดต่อสามารถึติดเชี�อไดที่าง บริเวิณ์อวิย์วิะเพูศิ ได้หลัาย์ชี่องที่าง อย์่างไรก่็ตามก่ารมเพูศิสัมพูัน์ธ์อย์่างปลัอดภัย์จะชี่วิย์ใหลัดควิามเส่ย์ง ใน์ก่ารเป็น์โรคติดต่อที่างเพูศิสัมพูน์ธ ์
�
่
ั
้
�
่
ั
ั
ที่วิารหน์ก่ ชี่องปาก่แลัะริมฝึีปาก่ ใน์เพูศิหญิงสามารถึส่งต่อเชี่�อไปย์ัง ซึ่ึ�งสามารถึที่ำไดดังน์่�
้
ที่ารก่ใน์ครรภั์ได้ ใชี้ถึุงย์างอน์ามย์ที่ก่ครั�งที่่�ม่เพูศิสัมพูัน์ธ์อย์่างถึก่ต้อง
ุ
ู
ั
่�
่�
ไม่เปลัย์น์คู่น์อน์บ่อย์ หร่อม่คู่น์อน์เด่ย์วิที่่�ไมม่ควิามเสย์งต่อโรค
่
่
หน์องใน์ (Gonorrhea) เก่ิดจาก่ก่ารติดเชี�อแบคที่เร่ย์ อาก่ารใน์ รัก่ษาควิามสะอาดร่างก่าย์ แลัะบริเวิณ์อวิย์วิะเพูศิอย์่างสม�ำเสมอ
่
ั
เพูศิชีาย์มัก่จะพูบวิ่าม่ปัสสาวิะแสบขัด มหน์องไหลัจาก่ที่่อปัสสาวิะ ตรวิจคัดก่รองโรคติดต่อที่างเพูศิสัมพูัน์ธ์อย์่างสม�ำเสมอ
่
่
ใน์เพูศิหญิงมัก่มอาก่ารตก่ขาวิผ่ิดปก่ติ ร้สก่เจ็บหรอแสบขณ์ะปัสสาวิะ ก่ารฉ่ดวิัคซึ่่น์ป้องก่ัน์ เชี่น์ วิัคซึ่่น์ไวิรัสตับอก่เสบบ่ แลัะวิัคซึ่่น์ HPV
ึ
่
ู
ั
่
่
่
หรออาจไมมอาก่าร ก่ารติดต่อสามารถึรับเชี�อได้ผ่่าน์ที่างอวิัย์วิะเพูศิ ซึ่�งสามารถึฉ่ดไดที่ั�งเพูศิชีาย์ แลัะเพูศิหญิง
่
ึ
้
ที่วิารหน์ก่แลัะปาก่ แลัะโรคน์�สามารถึส่งต่อเชี�อแบคที่เร่ย์ไปย์ังที่ารก่
่
่
่
ั
ระหวิ่างก่ารคลัอดบุตรได้ โรคติดต่อทุางเพิศึสัมพิันธิ์ไม่น่ากลัวัอย่างทุ่�คิด
่
ก่ารตรวิจวิน์ิจฉัย์แลัะก่ารรัก่ษาโรคติดต่อที่างเพูศิสัมพูัน์ธ์ใน์ปัจจุบน์มวิธหลัาย์วิธแลัะมประสิที่ธิภัาพูมาก่ก่วิ่าใน์อดต
่
ั
ิ
่
่
ิ
ิ
่
หน์องใน์เที่่ย์ม (Chlamydia) เก่ิดจาก่ก่ารติดเชี�อคลัามัย์เด่ย์ (Chlamydia หาก่คุณ์ม่ควิามเสย์งที่่�จะติดเชี่�อ ควิรพูบแพูที่ย์์เพู่�อก่ารตรวิจแลัะรับก่ารรัก่ษาโดย์ที่น์ที่วิงที่่ เพูราะบางโรคสามารถึรก่ษา
่
ั
่
่�
ั
ู
trachomatis) อาก่ารใน์เพูศิชีาย์มัก่มอาก่ารแสบขัดเม่�อปัสสาวิะ ม่มก่ใส หาย์ได้ บางโรคสามารถึดำเน์น์ชี่วิิตประจำวิน์ได้อย์่างปก่ติ แลัะก่ารรก่ษาอาจชีวิย์ใหผ่้ป่วิย์สามารถึอย์่รวิมก่ับครอบครวิ
่
่
ั
ิ
่
ู
ู
ั
ั
้
หรอข่น์ไหลัออก่จาก่ปลัาย์ที่่อปัสสาวิะโดย์ไม่ใชีที่�งอสจิแลัะปัสสาวิะ แลัะสังคมได้ แต่หาก่ปลั่อย์ให้โรคติดต่อที่างเพูศิสัมพูัน์ธ์ไม่ไดรับก่ารรัก่ษาอาจเปน์อัน์ตราย์ถึึงชี่วิิตได้
่
ุ
ุ
ั
่
็
้
หรอเก่ิดก่ารอัก่เสบที่�บริเวิณ์หน์ังหมปลัาย์อวิัย์วิะเพูศิ ใน์เพูศิหญิงม ่
้
่
่
ุ
ั
่
่
อาก่ารตก่ขาวิผ่ิดปก่ติ มลัก่ษณ์ะเมอก่ๆ ผ่สมก่ับหน์อง แลัะม่ก่ลั�น์
ิ
่
เหม็น์ หรออาจมเลัอดออก่ ก่ารติดต่อผ่่าน์ที่างชี่องคลัอดแลัะที่วิารหน์ัก่
่
่