Page 16 - TULP E-Newsletter Vol.7

16 จดหมายข่่าวอิิเล็็กทรอินิิกส์์ มหาวิทยาล็ัยธรรมศาส์ตร์ ศนิยล็าปาง
์
ำ
ู
TULP Knowledge sharing
ไที่ย-จ่นในรอบ 50 ป ี

ั
์
ั
ย้อนบริบที่ความสมพันธิที่างเศรษฐกิจไที่ย-จ่น

โดย
ิ
ุ
รองศาสตราจิารย์ ดร. พทยา สวิคุันธ ์
ำ
อาจิารย์ประจิาวิิทยาลัยสหวิิทยากุาร มหาวิิทยาลัยธรรมศาสตร ์
่
ั
็
่
�
่
�
�
่
“ไที่ย-จี่น์ใชีอน์ไกี่ลัพน์องกี่น์” คำกี่ลั่าวเชีน์น์มมาอย่างยาวน์าน์ จีากี่ความสุัมพน์ธ์์อย่างไม่เปน์ที่างกี่ารใน์ยุคที่�จี่น์ม่กี่ารเปลั�ยน์แปลังมาสุ่สุาธ์ารณรัฐประชีาชีน์จี่น์
�
่
่
่
ู
่
ั
เม�อ ค.ศ. 1949 ความสุัมพน์ธ์์ใน์ชี่วงเวลัาดูังกี่ลั่าวเป็น์ความสุัมพน์ธ์์ใน์ระดูับประชีาชีน์กี่ารเชี�อมความสุัมพัน์ธ์์โดูยอาศัยชีาวจี่น์โพ�น์ที่ะเลัใน์ประเที่ศไที่ย
ั
่
่
ั
ั
ุ
็
ู
ู
ั
จีน์น์ำไปสุ่กี่ารสุถาปณาความสุัมพน์ธ์ที่างกี่ารที่ตัระหว่างประเที่ศไที่ยกี่ับสุาธ์ารณรัฐประชีาชีน์จี่น์ ใน์วน์ที่� 1 กี่รกี่ฎาคม ค.ศ. 1975 น์ับเปน์เหตักี่ารณ ์
่
์
ั
ั
ั
็
็
ั
ุ
ที่างประวตัิศาสุตัร์ที่่�สุำคัญยิ�งตั่อความสุัมพน์ธ์์ระหว่างไที่ยกี่ับจี่น์ เพราะเปน์กี่ารยตัิความขดูแย�งระหว่างกี่น์ที่่�ม่มาเปน์เวลัาน์าน์เกี่่อบ 3 ที่ศวรรษ น์ับตัั�งแตั ่
็
ั
่
็
ิ
์
จี่น์เปลั่�ยน์แปลังกี่ารปกี่ครองเปน์คอมมิวน์สุตั ความสุัมพน์ธ์์อย่างเปน์ที่างกี่ารเม่�อ ค.ศ. 1975 มาพร�อมกี่ับกี่ารที่่�จี่น์ไดู�พัฒน์าประเที่ศตัั�งแตัยุคกี่ารปฏิิรูป
1
ู
ิ
�
ิ
เศรษฐกี่จีแลัะกี่ารเปดูประเที่ศ (Open Policy) เม่�อ ค.ศ. 1978 ใน์ชี่วงเวลัาดูังกี่ลั่าวผู้น์ำจี่น์ม่กี่ารเดูน์ที่างเย่�อน์ประเที่ศไที่ยจีากี่ที่่�เคยบาดูหมางใน์เร่�อง
ิ
็
ุ
ิ
อดูมกี่ารณสุังคมน์ิยมคอมมิวน์สุตั์ กี่ารเปลั่�ยน์แปลังใน์พ่น์ที่่�อน์โดูจี่น์กี่ารเปลั่�ยน์สุน์ามรบเปน์สุน์ามกี่ารค�าจีน์น์ำมาสุู่ความร่วมม่อที่างเศรษฐกี่จี
ิ
�
์
ิ
ุ
ิ
ั
ั
ิ
�
จีากี่น์ัน์ใน์ชี่วงที่ศวรรษ 1980 ความสุัมพน์ธ์์ไที่ย-จี่น์ ม่ความร่วมม่อที่่�ใกี่ลั�ชีดูที่างดู�าน์เศรษฐกี่จีมากี่ยิ�งขึน์ ไที่ยไดู�ม่กี่ารขยายกี่ารลังที่น์ใน์จี่น์ ขณะเดู่ยวกี่น์
�
ิ
ุ
ั
ั
จี่น์พัฒน์าประเที่ศโดูยม่น์โยบายสุที่น์สุมัย (กี่ารเกี่ษตัร อตัสุาหกี่รรม วที่ยาศาสุตัร์แลัะเที่คโน์โลัย่ แลัะกี่ารป้องกี่น์ประเที่ศ) ไดู�สุ่งผู้ลัให�น์กี่วชีากี่ารตั่างๆ
ิ
่�
ั
่
็
่
�
่
่
กี่ลั่าวถึงว่า จี่น์กี่ำลัังกี่ลัายเปน์โรงงาน์ของโลักี่ ใน์ชี่วงที่ศวรรษ 1990 น์อกี่จีากี่น์�จี่น์ยังเร่งกี่ารพัฒน์ามณฑ์ลัตัะวน์ตักี่ของจี่น์ที่มความเหลั�อมลัำที่างเศรษฐกี่จี ิ
�
ั
ั
ิ
แลัะสุังคมที่่�แตักี่ตั่างจีากี่มณฑ์ลัชีายฝ่ั�ง โดูยกี่ารดูำเน์น์น์โยบายมุ่งสุู่ตัะวน์ตักี่ (Go West Policy) พร�อมๆกี่ับกี่ารดูำเน์น์น์โยบาย (Go South Policy) กี่ับ
ิ
่
ั
ุ
ึ
่
ู
ุ
�
่
ู
่
่
่
�
�
ประเที่ศเพ�อน์บาน์ใน์เอเชียตัะวน์ออกี่เฉยงใตั โดูยมมณฑ์ลัยน์าน์แลัะมณฑ์ลักี่วางสุไดูเขามาเปน์สุ่วน์หน์�งของกี่รอบความร่มมอใน์อน์ภมิภาคลัมแมน์ำโขง
�
�
็
่
่
ุ
(GMS) น์อกี่จีากี่น์กี่ารพัฒน์าเศรษฐกี่จีของจี่น์ที่ำใหเกี่ดูกี่ารเตัิบโตัแบบกี่าวกี่ระโดูดูใน์ภาคอตัสุาหกี่รรมแลัะกี่ารสุ่งออกี่สุน์คาไปยังตัลัาดูตั่างประเที่ศ ไดู �
ิ
ิ
�
�
่
�
ิ
�
ิ
์
็
ิ
ิ
ที่ำให�เศรษฐกี่จีจี่น์เตัิบโตั 8-10 เปอร์เซีน์ตัตั่อไป ซีึ�งจี่น์ไดู�ดูำเน์น์น์โยบายเพ่�อน์บ�าน์ที่่�ดู่ (Good Neighbor Policy) ใน์ชี่วงที่่�ไที่ยเจีอกี่ับวกี่ฤษที่างเศรษฐกี่จี ิ
ิ
่
ิ
่
เม่�อ ค.ศ. 1997 โดูยให�ความชี่วยเหลั่อไที่ยแลัะกี่ารไมลัดูค่าเงน์หยวน์ ที่่�จีะไมสุ่งผู้ลักี่ระที่บตั่อกี่ารสุ่งออกี่ของสุน์ค�าไที่ย
�
ขณะเดูยวกี่น์ใน์ชี่วงตั�น์ของศตัวรรษที่� 21 จี่น์ไดูเขาไปเปน์สุมาชีกี่องคกี่ารกี่ารคาโลักี่ (WTO) จี่น์มเงน์ที่น์สุำรองระหว่างประเที่ศมากี่ที่�สุดูใน์โลักี่ กี่ลัับกี่ลัาย
�
์
็
ุ
ิ
่
ิ
่
�
่
่
ุ
ั
็
่
็
็
ั
ิ
เปน์ว่าเศรษฐกี่จีของจี่น์ไดู�กี่�าวมาเปน์เบอร์ 2 ของโลักี่ เปน์รองแคสุหรัฐอเมรกี่า ซีึ�งที่ำให�จี่น์ขยายความสุัมพน์ธ์์กี่ับประเที่ศตั่างๆที่ั�วโลักี่ น์อกี่จีากี่น์่�จี่น์ไดู�
ิ
�
ู
ิ
ดูำเน์น์น์โยบาย (Go out Policy) กี่ารขยายกี่จีกี่ารของจี่น์ใน์ฐาน์ะผู้ลังที่น์รายใหญ่ใน์ตั่างประเที่ศ เชีน์ โครงกี่ารอตัสุาหกี่รรม โครงสุร�างพ่น์ฐาน์ แลัะกี่าร
�
ุ
ิ
่
ุ
ั
่
ู
�
่
่
พัฒน์าเที่คโน์โลัยระดูับสุูงไปสุ่ตั่างประเที่ศใน์ภูมิภาคเอเชี่ยตัะวัน์ออกี่เฉยงใตัแลัะประเที่ศไที่ย ตัลัอดูระยะเวลัา 4 ที่ศวรรษของความสุัมพน์ธ์์ไที่ย-จี่น์ หรอ
2
ิ
ใน์ชี่วงตั�น์ของศตัวรรษที่่� 21 อที่ธ์ิพลัที่างกี่ารเม่องของจี่น์ยิ�งที่ว่ม่บที่บาที่เพิ�มขึน์ควบคู่ไปกี่ับน์โยบายที่่�เอ่�อตั่อกี่ารเจีิญเตัิบโตัที่างเศรษฐกี่จีที่ั�งของไที่ยแลัะ
ิ
�
่
ิ
ิ
ั
็
ั
อาเซียน์ ม่ความตักี่ลังเขตักี่ารค�าเสุร่อาเซียน์-จี่น์ (ASEAN-China Free Trade Area) เม่�อวน์ที่่� 1 กี่รกี่ฎาคม ค.ศ. 2005 โดูยม่สุน์ค�าผู้กี่แลัะผู้ลัไม� เปน์สุน์ค�า
่
ิ
น์ำร่องที่่�ไที่ยกี่ับจี่น์ยกี่เลักี่ภาษ่น์ำเข�า ตัั�งแตั่ ค.ศ. 2003
3
�
น์อกี่จีากี่ จี่น์ไดูขยายที่ำขอตักี่ลังกี่ารคาเสุร่กี่ับตั่างประเที่ศมากี่ข�น์แลัว จี่น์ยังไดู�ม่สุ่วน์ร่วมใน์กี่ารพัฒน์าเสุ�น์ที่างกี่ารขน์สุ่งเพ่�อเชี�อมตั่อกี่ับประเที่ศ
ึ
�
�
�
่
่
่
�
ั
�
่
่
เพ�อน์บาน์ใน์เอเชี่ยตัะวน์ออกี่เฉยงใตั กี่ารพัฒน์ากี่ารขน์สุ่งที่างน์ำใน์แม่น์ำโขง ขณะเดูยวกี่ับกี่ารพัฒน์าเสุ�น์ที่างถน์น์เชี�อมจี่น์ผู้่าน์สุปป.ลัาว แลัะเมยน์มา
�
�
่
ู
�
เขามาสุประเที่ศไที่ยโดูยผู้่าน์เสุ�น์ที่างระเบยงเศรษฐกี่ิจีเหน์อ-ใตั (Noth-South Economic Corridor: NSEC) ซี�งอยภายใตั�กี่รอบความร่วมมอใน์อน์ุภมิภาค
่
่
�
่
่
่
ู
ึ
ู
ู
ลัุ่มแมน์�ำโขง (The Greater Mekong-sub Regions: GMS) จี่น์เริ�มขยายอที่ธ์ิพลัที่างกี่ารค�าแลัะกี่ารลังที่น์ใน์กี่ลัุ่มประเที่ศ กี่ัมพชีา สุปป.ลัาว เม่ยน์มา
ุ
่
ิ
เว่ยดูน์าม แลัะไที่ย (หร่อ CLMVT)
�
�
่
ิ
ึ
�
จีากี่กี่ารกี่าวที่ะยาน์ขน์ของจี่น์ (The Rise of China) ที่�งที่างดูาน์กี่ารเมองแลัะเศรษฐกี่จีแลัะมบที่บาที่ที่�งใน์ระดูับภมิภาคแลัะประเที่ศตั่างๆ รวมที่�ง
ั
ั
ั
่
ู
่
็
ุ
ิ
ิ
�
่
�
�
ภาคพน์ที่วปเอเชียตัะวน์ออกี่เฉยงใตั ที่ำใหเกี่ดูความกี่ังวลัจีากี่น์าน์าชีาตัว่ากี่ารเจีริญเตัิบโตัที่างเศรษฐกี่จีแลัะกี่ารเมองของจี่น์น์น์จีะเปน์ภัยคกี่คาม (China
่
�
ั
ั
ิ
่
่
ั
�
�
ั
Threat) ตั่อประเที่ศตั่างๆหรอไม่ แตั่ที่างกี่ารจี่น์มกี่กี่ลั่าวเสุมอว่า กี่ารเจีริญเตัิบโตัของจี่น์น์น์เปน์ไปอย่างสุน์ตัิ (Peaceful Rise) ที่สุำคัญจี่น์ไดู�ร่วมมอ
ั
็
่
่
่
4
กี่ับประเที่ศประเที่ศตั่างๆอย่างสุรางสุรรค์ไม่ไดูเป็น์ภัยคุกี่คามแตั่อย่างใดู จี่น์ไดู�ดูำเน์ิน์น์โยบายที่จีะรักี่ษาความสุัมพัน์ธ์์แบบตั่างคน์ตั่างไดู (Win-Win
�
�
่
�
�
่
ิ
่
ั
ู
Situation) ซี�งความสุัมพน์ธ์์ไที่ย-จี่น์ใน์ชี่วงเวลัาดูังกี่ลั่าวที่ำใหไที่ยอยใน์ลักี่ษณะของกี่ารพ�งพาจี่น์ที่�งใน์เร�องตัลัาดูสุน์คาเกี่ษตัร แลัะอตัสุาหกี่รรม
�
�
ั
ุ
ึ
ั
ึ
�
ิ
่
ึ
ั
่
่
�
่
่
่
ั
ึ
ิ
�
�
่
ขณะเดูยวกี่น์ไที่ยยังพ�งพาน์กี่ที่่องเที่�ยวจีากี่จี่น์ที่จีะมาเที่�ยวที่�ไที่ย ความสุัมพัน์ธ์์ที่�เกี่ดูขน์ที่ำใหไที่ยไดู�รับประโยชีน์์ใน์เร�องตัลัาดูสุน์คาเกี่ษตัร แลัะรายไดู�จีากี่
น์กี่ที่่องเที่่�ยว ขณะเดู่ยวกี่น์ไที่ยกี่็ไดู�รับผู้ลักี่ระที่บจีากี่ที่น์จี่น์ที่่�ขยายกี่ารลังที่น์ใน์ไที่ยเพิ�มมากี่ขึน์ พร�อมกี่ับคน์จี่น์ที่่�เข�ามาอยู่ใน์ประเที่ศไที่ยหลัายลั�าน์คน์
ั
ุ
�
ั
ุ
ู
็
ุ
ความสุัมพน์ธ์์ไที่ย-จี่น์ ไดู�กี่�าวมาสุู่ผู้น์ำรุ่น์ที่่� 5 สุ่จีิ�งผู้ิง ที่่�ไดู�ม่น์โยบายข�อริเริ�มหน์ึ�งแถบหน์ึ�งเสุ�น์ที่าง (Belt and Road Initiative: BRI) ซีึ�งเปน์โครงกี่ารลังที่น์
ั
�
�
โครงสุรางพ�น์ฐาน์ระดูับโลักี่ที่�เชี�อมโยงจี่น์กี่ับภูมิภาคตั่างๆ ตัามระเบยงเศรษฐกี่ิจี (Economic Corridor) ม 6 เสุ�น์ที่าง ตั่างไดู�สุะที่อน์ใหเห็น์ถึงความ
�
่
�
่
่
่
่
ที่ะเยอที่ะยาน์ของจี่น์ใน์กี่ารขยายอิที่ธ์ิพลัใน์เชีิงภมรัฐศาสุตัร์ (Geo-politics) แลัะภูมิเศรษฐศาสุตัร์ (Geo-politics) แลัะมเสุ�น์ที่างหน์�งที่�เขามาสุภาคพ�น์ที่วป
ึ
ู
่
่
ิ
่
่
�
ู
่
ิ
ั
เอเชียตัะวน์ออกี่เฉ่ยงใตั� ค่อระเบ่ยงเศรษฐกี่จีจี่น์-คาบสุมที่รอน์โดูจี่น์ (China-Indochina Peninsula Economic Corridor: CICPEC) ระเบ่ยงเศรษฐกี่จี
่
ุ
ิ
ิ
5
่
�
่
ุ
่
ิ
็
�
่
ู
ู
่
่
มความเกี่�ยวของกี่ับประเที่ศใน์คาบสุมที่รอน์โดูจี่น์ ไดูแกี่่ กี่ัมพชีา ลัาว เมยน์มา เวยดูน์าม แลัะไที่ย (CLMVT) แลัะเปน์ประเที่ศที่�อยภายใตั�กี่รอบความร่วมมอ
่
ลั�าน์ชี�าง-แมน์�ำโขง (Lancang-Mekong Cooperation: LMC)
่